از سوی دیگر استراتژی جنگ سریع عراق آثار شکست خود را کم کم نشان می دهد و رژیم عراق که موفق نشده به اهداف سه روزه خود در جنگ نایل آید و خود را رو در روی یک جنگ طولانی می بیند، تلاش گسترده ای را جهت دریافت سلاح از شوروی و فرانسه در پیش گرفته است. برای همین، طارق عزیز پس از دیدار از مسکو، بلافاصله برای ملاقات با ژیسکار دستن وارد فرانسه شد.
در پی اعلام پیشروی 200 دستگاه تانک به سوی اهواز، بسیاری از نقاط حساس شهر سنگربندی شده، مردم و نیروهای نظامی به حال آماد ه باش درآمدند. تعدادی از این تانک ها که به سوی اهواز پیش می رفتند در باتلاق ها گیر کرده با آتش خودی منهدم شدند.
به گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه: در منطقه بستان، نیمه شب گذشته، تانک های خودی به دشمن هجوم بردند. درگیری چند ساعت ادامه داشت و 13 تانک خودی منهدم شد. قبل از روشنایی هوا درگیری شدت یافت و تانک های دشمن از طرف چزابه و پشت تپه های الله اکبر به نزدیکی بستان رسیدند. هرچند در طول درگیری توپ های دوربرد خودی روی دشمن اجرای آتش می کردند و برادران پاسدار نیز درگیر بودند، ولی حدود ظهر تانک های دشمن به یک کیلومتری بستان رسیدند. در این زمان برادران پاسدار به شهر بازگشته، تصمیم گرفتند در صورت پیشروی دشمن، تنها پل ارتباطی را منهدم کنند تا از ورود دشمن جلوگیری شود. طبق آخرین خبر بستان در حال سقوط و نیروی خودی در حال عقب نشینی است. در شمال بستان دشمن پاسگاه سوبله را اشغال کرده و با نیروهای خودی درگیر است.
ژاندارمری سوسنگرد نیز اعلام کرد: نیروهای پاسگاه حقیریه مجبور به عقب نشینی شده اند .
در ابتدای منطقه میانی، طبق اعلام ژاندارمری ایلام: پاسگاه های مرزی سعیده و پیچ انگیزه ارتباطشان قطع شده و به خاطر بسته شدن راه و نرسیدن پشتیبانی مواد غذایی در حال سقوط هستند . در محور مهران، ارتش 40 کیلومتر به طرف دهلران عقب نشینی کرده و جاده دهلران به مهران مسدود است. مردم ایلام بسیج شده، در کوه های اطراف مشغول سنگربندی هستند .
از صبح امروز در محور شهرک قره بلاغ (چند کیلومتری پل ذهاب)، درگیری به شدت ادامه دارد. از طرف دیگر، حدود ساعت 11، چهار تانک عراقی از بیراهه ناگهان وارد سرپل ذهاب شده، به طرف مقر سپاه آتش گشودند که با پاسخ برادران پاسدار مجبور به فرار شدند و در پی آن با حمایت هلی کوپترهای کبری، نیروهای سپاه و ارتش، 35 تانک دشمن را منهدم و نیروهای عراقی را تعقیب کردند.
پاسگاه های مرزی قصرشیرین با دشمن درگیر و ارتباطشان با مرکز قطع شده است. ارتش قادر به پشتیبانی از آنها نیست و پاسگاه تنکاب نو تخلیه شده است. اجرای آتش روی شهر ادامه دارد. تنها راه ارتباطی، مسیر گیلان غرب است که دشمن برای تصرف آن تلاش می کند. شهر قصرشیرین در حال محاصره کامل است. تیپ ابوذر دستور عقب نشینی داده است.
مسئولین و فرماندهان نظامی مکرراً سقوط قصرشیرین را هشدار داده و درخواست کمک کرده اند.در آغاز شب، سپاه غرب کشور اعلام کرد: نیروهای مهاجم در ساعت 18، از طریق قلعه سفید و هدایت وارد قصرشیرین شده، مقر تخلیه شده سپاه و رادیو تلویزیون را تصرف کردند.
برابر گزارش رکن دو ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی: در حال حاضر جاده بزمیرآباد که راه تردد به دالاهو، جوانرود، سنجابی و روانسر است در اختیار ارتش عراق است و مهاجمین قصد دارند به زودی از طریق کوزران سنجابی به کرمانشاه حمله کنند.
طبق گزارش اداره مرکزی اطلاعات سپاه: ارتش عراق قصد دارد فردا از راه مرز کلاشین و پیرانشهر و سردشت با 150 تانک حمله کند.
گزارش دیگری از منبع فوق حاکی است: در مهاباد به دلیل عدم همکاری ارتش، نیروهای سپاه مجبور شدند مراکز خود را تخلیه کرده، به مقر اصلی خود در نزدیکی پادگان بروند که بین راه مورد حمله قرار گرفتند. همچنین ساختمان ترابری که در اختیار نیروهای سپاه بوده و قسمتی از پایگاه ژاندارمری مهاباد ویران شده است.
بوشهر: از نیمه شب گذشته هر ساعت یک بار هواپیماهای دشمن به بوشهر حمله کردند. این تجاوزات در تمام روز و تا اواخر شب ادامه یافت. چند هواپیمای دشمن سقوط کرد و 3 فانتوم خودی دچار سانحه شد.
امیدیه: ساعت 16، پایگاه هوایی امیدیه مورد اصابت چند بمب هواپیماهای دشمن قرار گرفت و خساراتی به آن وارد شد.
آغاجاری: در حمله هواپیماهای دشمن به آغاجاری، ساختمان اداره راه مورد اصابت واقع شد.
آبادان: خوابگاه دانشجویان در آبادان، هدف راکت میگ های عراقی قرار گرفت.
اهواز: شهر اهواز امروز چندین بار مورد تجاوز هواپیماهای دشمن قرار گرفت اطراف پل هلالی، صنایع فولاد، و تاسیسات گاز و نفت در نزدیکی پادگان دقاقله بمباران شد. � نیروی چترباز که در نزدیکی واحدهای عراقی در منطقه قصرشیرین فرود آمد، به شدت سرکوب شد.
رادیو بغداد: 59/7/3
. جنگنده های ایرانی که امروز سرنگون شده اند: 2 فروند در کرکوک، 3 فروند در شهر خور و یک هلی کوپتر. بدین ترتیب تعداد جنگنده های ایرانی که تا تهیه این اطلاعیه سرنگون شده اند، به 19فروند رسید.
بازتاب حملات و درگیری ها
رادیو لندن
نیروهای عراقی از دو جبهه عبور کرده، وارد ایران شدند یک دسته از شط العرب (اروند رود) عبورکردند و دسته دوم وارد شهرهای ایلام و کرمانشاه شدند. در جبهه شمالی، طبق ادعای عراق، قصرشیرین و مهران و همچنین سایر مناطق مرزی به دست عراق افتاده است و امروز نیر نفت شهر را تصرف کرده و در آستانه تصرف سرپل ذهاب است. ایران این ادعا را تکذیب کرد. در دو روز گذشته نیروهای عراقی به مواضع ایران در داخل و خارج
خرمشهر و آبادان حمله کرده اند. با این که گزارش های دو طرف متناقض است، به نظر می رسد خسارات وارده به این شهرها زیاد باشد. عراق مدعی است امروز دو شهر دیگر را تسخیر کرده است. با این حساب شهرهای تحت تصرف نیروهای عراقی اکنون به 5 شهر بالغ می شود. عراق می گوید که فقط سرزمین هایی را به تصرف خود درمی آورد که به آن کشورتعلق دارند. امّا به نظر می رسد عراق در پی سرزمین های بیشتری است تا اگر کار به مذاکره کشید، در موقعیت قوی تری قرار داشته باشد.
رادیومونت کارلو: درگیری های زمینی در دو جبهه اصلی جریان دارد: یکی در منطقه میان قصرشیرین و مهران (که به نظر ناظران نظامی غرب، اوضاع نظامی در این جبهه تغییری نکرده است)، و دیگری در منطقه شط العرب که نیروهای عراقی پیروزی های مهمی در این جبهه به دست آورده اند. به عقیده همین ناظران پیشرفت نیروهای عراقی در این منطقه متوقف شده است.
رادیو لندن: عراق ادعا کرد امروز 19 هواپیمای ایران را سرنگون ساخته است. این کشور مدعی است تاکنون بیش از 130 هواپیمای ایرانی را سرنگون کرده است که این رقم بیش از یک چهارم نیروی هوایی ایران را تشکیل می دهد.
رادیو لندن به نقل از خبرنگار خود در بغداد گزارش داد: در سحرگاه امروز هواپیماهای ایران به بغداد حمله کردند و ساعتی بعد موج حمله دیگری آغاز شد و دو هواپیمای ایران در ارتفاع کمی بر فرازشهر پرواز می کردند تا مورد اصابت گلوله ها قرار نگیرند. عراق مدعی است صبح امروز سه فانتوم ایران را سرنگون کرده، ولی کارمندان سفارت انگلیس در بغداد که شاهد جریان بودند، می گویند عراقی ها نتوانستند هواپیماها را سرنگون کنند.
رادیو آمریکا: رادیو تهران اعلام کرد هواپیماهای این کشور روز گذشته (59/7/3) به بغداد، کرکوک و موصل حمله کرده اند. از طرف دیگر به گفته
منابع عراقی، دیروز (59/7/3)، 36 هواپیمای ایرانی به وسیله عراق سرنگون شده است و در همین حال ایران نیز ادعا کرد که حداقل 10 هواپیمای عراقی را سرنگون و خسارات سختی به تانک های عراقی در مرز غربی ایران وارد ساخته است. رادیو اسرائیل: شب گذشته (59/7/3) هواپیماهای ایران مجدداً به بصره حمله کردند. این سومین حمله هوایی ایران به بصره است. در این حمله هواپیماهای عراق و آتشبارهای ضدهوایی این کشور وارد عمل شدند و صدای انفجارهای شدید و متعددی در اطراف بصره و پادگان نیروی دریایی آن به گوش رسید.
رادیو مونت کارلو: رئیس هلال احمر ایران گفت: هواپیماهای عراقی به شهر آبادان حمله کرده، شصت تن را در بیمارستان های شهر کشته اند. طارق عزیز، معاون نخست وزیر عراق گفت: نیروهای عراقی از آغاز
عملیات تاکنون 140 فروند هواپیمای ایرانی را از بین برده اند.
جمهوری اسلامی ایران (اوضاع داخلی، مواضع و )
مواضع مسئولین
پیام
امام خمینی: در دو سه ساعت قبل یک صدایی در بالای آسمان پیدا شد و از جاهای مختلف، از قراری که گفتند اظهار نگرانی کردند. درصورتی که مسئله ای نبود که نگرانی داشته باشد و فقط آنطوری که به ما اطلاع دادند، یک مانور هوایی بوده است برای امتحان و هیچ خوفی نیست. همه ما سالم و سلامت هستیم و در اینجا هم هیچ قضیه ای واقع نشده ما از آن قدرت های بزرگ نترسیدیم. این که قدرتی ندارد، عراق که چیزی نیست با دست قوی ملت، تأیید خدای تبارک و تعالی این ریشه های فساد قطع خواهد شد و اسلام گسترش پیدا خواهد کرد.
رئیس جمهور: بعدازظهر (59/7/3)، گفتند که مردم
خرمشهر دارند شهر را تخلیه می کنند و هر آن ممکن است شهر سقوط کند، در راه دیدیم که اتومبیل ها دارند می آیند و یک قطار طولانی از وسایل نقلیه تشکیل شده بود. امروز معلوم می شود که ارتش ما توانا بوده و فقط لازم بوده به او روحیه بدهیم ما با استقامت و مقاومت این ارتش را با چنان روحیه ای وارد کارزار کردیم که مایه شگفتی هموطنان ما و افکار عمومی دنیا گشت.
رئیس دیوانعالی کشور (دکتر بهشتی): ملت ما، مسئولان کشور هیچگاه خواهان برخورد مسلحانه با همسایگان خود نبودند، امّا وقتی رژیم بعثی دست نشانده عراق به مرزها و شهرهای ما تجاوزمی کند و به جای تل آوی شهرهای ایران را بمباران می کند.. راه ما این است که با قدرت و فداکاری هرچه بیشتر با متجاوز روبرو شویم .
.. جنگ های انقلاب غیر از جنگ های کلاسیک است انقلاب ما با اتکاء بر جنگ های کلاسیک و جنگ افزارهای کلاسیک بر دشمن خودش که به همه اینها مجهز بود، پیروز نشد، با اتکاء به شیوه های انقلاب بر دشمن پیروز شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی (آقای هاشمی): متجاوزان عراقی حمله هایشان را بیشتر روی مواضع غیرنظامی متمرکز کرده اند. دیروز در آبادان به مدارس حمله کردند و رئیس مدرسه ای را با جمعی از دانش آموزان شهید کردند.
رژیم عراق به هیچ حدی پایبند نیست و هیچ یک از موازین بین المللی جنگ را مراعات نمی کند.علاوه بر این که اصل اقدامشان تجاوز بی دلیل است، در عین حال با پررویی می خواهند مسئولیت شروع جنگ را به گردن ایران بیندازند، ولی همه دنیا فهمیده اند که ایران شروع کننده جنگ نبوده است.
کاردار ایران در پاریس: ایران قدرت نظامی را برای پیروزی دارد، مشروط برآن که ابرقدرت ها در درگیری شرکت نکنند آتش بس مشروط به عقب نشینی نیروهای عراقی از سرزمین های ایران است.
مواضع و اقدامات سازمان ها و ضدانقلاب
خبرهای رسیده از غرب کشور حاکی است: میاندوآب و بوکان پس از ناآرامی های 3 روز گذشته روبه آرامش نهاده است. در مهاباد ضدانقلاب به ضرب الاجل مقامات لشکر و کشوری در زمینه تسلیم سلاح و ترک مواضع توجهی نکرده، و با حفظ مواضع به مقاومت خود ادامه می دهند. از سوی دیگر، درگیری ها در نوار مرزی آذربایجان غربی بالا گرفت و به شهر ارومیه کشیده شد. این شهر از ناحیه جنوب و جنوب غربی مورد هجوم ضدانقلاب قرار گرفت و مهاجمین با سلاح سنگین به پادگان و داخل شهر تیراندازی کردند.
سازمان جاما: بالاخره دست امپریالیسم آمریکا و شید هم ابرقدرت شرق از آستین عراق درآمد و حملات خود را بی وقفه در یک جبهه گشوده، از جنوب و غرب آغاز کرد.. اگر بدون شبهه گفته شود نتیجه جسارت عراق، عملکردهای غلط در داخل بوده است، سخنی به گزاف نگفته ایم.
حزب توده: جنگ راهزنانه حکومت بعثی عراق بر ضد میهن اسلامی ما جنگی است به سود امپریالیسم به سرکردگی آمریکا و به زیان خلق های عرب ادعای دولت عراق مبنی بر پس گرفتن حقوق از دست رفته خود در زمان شاه، ادعای بی اساسی بیش نیست. آنچه دولت بعثی عراق می خواهد این است که نمی تواند انقلاب ایران را که خواهان وحدت تمام خلق های مسلمان در مبارزه علیه امپریالیسم آمریکاست، تحمل کند.
رادیو صدای ملی ایران: مسائل مورد اختلاف ایران و عراق مسائلی نیستند که نتوان آنها را با مذاکره حل کرد. باید مقامات هر دو کشور با بردباری عمل کنند و به
عملیات جنگی پایان دهند.
حزب رنجبران ایران: رژیم بعثی صدام هیزم کش جنگ افروزی دو ابرقدرت برای نابودکردن انقلاب ما شده، گستا
خانه خاک میهن ما را مورد تجاوز قرار داده است این جنگ تجاوزکارانه نشان داده که ما به ارتشی منظم، قوی و رزمنده احتیاج داریم که باید تا آنجا که به استقلال و حاکمیت کشور لطمه نزند، به تکنیک پیشرفته جنگ ها مجهز باشد.
عراق (اوضاع داخلی، مواضع و )
طارق عزیز، معاون نخست وزیر عراق در پاریس: ایران مواد قرارداد الجزایر را که به نفع عراق بود، نقض کرده و حقوق مشروع عراق را نادیده گرفته است. بنابراین ما مجبور شدیم سرزمین های خودرا با قدرت آزاد و حاکمیت کامل عراق را بر شط العرب برقرار و قرارداد 1975 را لغو کنیم. ما به شرطی آماده ی مذاکره با ایران هستیم که دولت ایران به حاکمیت ما بر شط العرب و سرزمین هایی را که چندروز پیش آزاد ساخته ایم احترام بگذارد جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، جزایر عربی هستند نه عراقی و حاکمیت آنها باید به دولت امارات باز گردد و عراقی وظیفه آزاد ساختن آنها را ندارند.
طارق عزیز، پس از یک دیدار برق آسا از شوروی وارد پاریس شد. وی پس از ملاقات و گفتگو با والری ژیسکار دستن، رئیس جمهوری فرانسه گفت: ملاقات من با ژیسکار دستن کاملاً سیاسی بود و در مورد اسلحه صحبت نکردیم.
وزیر دفاع عراق: عراق هنوز از شوروی تقاضا اسلحه بیشتری نکرده است. امّا عراق برای رسیدن به اهداف خود هر قدر لازم باشد، جنگ را ادامه خواهد داد.
نمایندگی عراق در جده ضمن بیانیه ای اعلام کرد: تصمیم عراق دایر بر لغو قرارداد 1975 الجزایر لغو یک طرفه نبوده، زیرا ایران بند 4 این قرارداد و ماده 4 معاهده مرزهای بین المللی و حسن همجواری را نقض کرده است.
وزارت خارجه عراق: دولت یونان طی پیامی از این که عراق به دفاع از حق حاکمیت و منافع حیاتی اش برخاسته، مراتب همدردی خود را ابراز داشته است.
به دنبال بمباران مجتمع بزرگ پتروشیمی عراق توسط هواپیماهای ایران، صدها تن از اتباع کشورهای آمریکا، آلمان غربی، انگلستان، پاکستان، هندوستان، کانادا، استرالیا، بلژیک، چین، هلند، ایتالیا، ژاپن، یوگسلاوی، یونان و مجارستان از عراق وارد کویت شده اند.
براساس گفته اتباع ایتالیا که از عراق وارد رم شده اند، مجتمع پتروشیمی و فرودگاه نظامی بصره بر اثر بمباران هواپیماهای ایران، کاملاً ویران شده اند.
عراق تصمیم گرفت صدور نفت خود را از شمال عراق به بندر طرابلس لبنان، از طریق خطوط لوله ای که از سوریه می گذرد، از سر گیرد. با این خطوط عراق سالانه بیست میلیون تن نفت صادرمی کند.
تلاش های صلح
کورت والدهایم، دبیر کل سازمان ملل از طیب سلیم رئیس شورای امنیت سازمان خواست تا جلسه فوق العاده این شورا را در مورد نبرد ایران و عراق تشکیل دهد. وی بالا گرفتن نبرد ایران و عراق را تهدیدی بالقوه شدید نسبت به صلح و امنیت جهانی توصیف کرد و از ایران و عراق خواست دستورآتش بس را صادر کنند.
دبیرکل سازمان ملل در نامه ای به شورای امنیت عنوان می کند که با وجود تمامی تلاش ها،
جنگ ایران و عراق در زمین هوا و دریا به شدت ادامه داشته، تلفات جانی و خسارات مادی بسیاری بار آورده است. دبیر کل بار دیگر تکرار می کند این وضعیت بدون تردید صلح و امنیت بین المللی را در معرض تهدید قرار می دهد، بنابراین پیشنهاد می کند که شورای امنیت این مسأله را به فوریت مورد توجه قراردهد.
با گسترش ابعاد
جنگ ایران و عراق، مجامع بین المللی از جمله شورای امنیت، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، کشورهای 9 گانه بازار مشترک اروپا، کشورهای آمریکا، شوروی، ژاپن و تعداد کثیری از کشورهای بی طرف و مسلمان خواهان آتش بس میان ایران و عراق شدند.
وزیر خارجه کوبا جهت میانجی گری میان ایران و عراق پس از یک توقف کوتاه در دمشق، عازم بغداد و تهران شد.
مواضع و اقدامات کشورها
کارتر: آمریکا به هیچ وجه در این حادثه دخالت ندارد . این جنگ رنج ها و مصائب بی دلیلی برای مردم دو کشور به بار آورده و برای صلح و ثبات منطقه خطری بزرگ به شمار می رود. باید فوراً خاتمه یابد و هیچ کشور دیگری نباید در این منازعه مداخله کند.
ادموند ماسکی، وزیر امور خارجه آمریکا: آمریکا و شوروی که در
جنگ ایران و عراق بی طرف هستند، معتقدند احتمال شدت درگیری وجود دارد ایالات متحده در حال مشورت با متحدین خود در مورد ایجاد یک نیروی دریایی در صورت مسدود شدن خلیج فارس است هم روس ها و هم ما می دانیم این اوضاع به سود هیچ کس نیست و هر دو برآنیم راهی برای پایان آن بیاییم.
گرومیکو، وزیر خارجه شوروی در سی و پنجمین اجلاسیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد: بر ایران علناً فشار وارد می آید، و واشنگتن ضمن تدارک تجاوز علیه ایران و سایر کشورهای خلیج فارس به هر وسیله می کوشد
جنگ ایران و عراق را شدت دهد.
سخنگوی رئیس جمهور فرانسه: برای اختلاف ایران و عراق باید یک راه حل سیاسی پیدا شود. وی از ابرقدرت ها خواست از خود خویشتن داری نشان دهند.
انورسادات:
جنگ ایران و عراق بهترین فرصت را برای سرنگون کردن رژیم غیرمسئول خمینی، در اختیار ارتش ایران قرار داده است.
به دنبال اردن، قطر و کویت، امروز عربستان سعودی، مغرب، یمن شمالی و موریتانی از عراق پشتیبانی کردند.
ملک حسن، پادشاه مغرب، پشتیبانی معنوی، مادی و نظامی خود از عراق را به اطلاع سفیر عراق در مغرب رساند.
ملک حسن، در دو پیام مشابه به رهبران ایران و عراق ابراز داشت که این جنگ به منزله خودکشی است و باید در مورد آن به تاریخ و نسل های آینده حساب پس داده شود.
نخست وزیر اسرائیل: آمریکا نمی تواند بی تفاوت و بی طرف بماند و باید امکانات خود را علیه مسلمانان منطقه خصوصاً ایران به کار بندد.
معاون وزیر خارجه اسرائیل:
جنگ ایران و عراق در حال حاضر برای تل آویو مسکن است، لیکن در درازمدت خطراتی برای دولت یهود خواهد داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین: آرزومندیم دو کشور ( ایران و عراق ) از یک موضع معتدل پیروی کرده، اختلافات خود را از راه گفتگو حل نمایند .
مسائل خلیج فارس و اقتصاد بین الملل
کارتر: لازم است راه های آبی خلیج فارس، به خصوص تنگه هرمز که ایران و عمان را از هم جدا می سازند، باز بماند آمریکا برای بازماندن راه آبی خلیج فارس با سایر کشورها تماس هایی گرفته است.
مهم ترین رویداد جنگ اخیر، بمباران جزیره خارک از طرف عراق است. واکنش ایران در مقابل این بمباران، تهدید به مسدود نمودن تنگه هرمز در دهانه خلیج فارس بود که موجب نگرانی بسیار شده است. چنانچه این موضوع عملی گردد، باعث قطع صدور 40% از نفت مورد نیاز کشورهای غیرکمونیست جهان خواهد شد.
مرکز رسمی نفتی روتردام اعلام کرد: قیمت نفت خام در چند روز اخیر که درگیری های عراق و ایران شدت گرفته، افزایش یافته است. بهای هر تن نفت در 24 سپتامبر 281 دلار بود که امروز تا 300دلار افزایش پیدا کرده است.
یک مقام شرکت میتسوبیشی: عراق ارسال محموله های نفتی را از تمامی بنادر خود متوقف کرده است. ژاپن که 72 درصد نفت خود را از خلیج فارس وارد می کند، از احتمال بسته شدن تنگه هرمز به شدت نگران است.
دبیر
خانه اوپک: ما عمیقاً از درگیری ایران و عراق متألم هستیم، زیرا این جنگ با مواضع اوپک مغایرت دارد. ما از دو کشور می خواهیم به خصومت خاتمه دهند.
یک مقام رسمی وزارت خارجه آمریکا: انتظار می رود عراق و ایران امروز (59/7/3) صادرات نفت خود را قطع کنند این عمل بر ایالات متحده اثر ناچیزی دارد، زیرا نفت وارداتی ازعراق بسیار کم است. ایران هم که صادرات خود را به آمریکا قطع کرده است.
تحلیل ها و تفسیرها
رادیو آمریکا
1 هر دو کشور می خواهند خلیج فارس را زیر کنترل کامل خود داشته باشند.
2 جنگ ناشی از اختلافات تاریخی بین ایرانیان شیعه و اعراب سنی مذهب است.
3 عراق مخالف تقسیم حاکمیت شط العرب است و ادعای حاکمیت مطلق بر آن را دارد.
4 سقوط رژیم شاه و متلاشی شدن ارتش نیرومند ایران که قدرت دست بالا را در خاورمیانه داشت و اینک عراق به صورت قدرت مسلم منطقه در آمده است.
رادیو مسکو
آمریکا پرواز هواپیماهای اکتشافی خود را در خلیج فارس افزایش داده تا از این طریق حرکت سریع نیروی دریایی آمریکا را که در اقیانوس هند مستقرند، تضمین کند، از سوی دیگر، کارتر به پنتاگون دستور سری داده تا چگونگی استفاده از سلاح اتمی را در منطقه بی ثبات خاورمیانه طرح ریزی نماید.این شواهد نشان می دهد که آمریکا برای مداخله فعالانه در امور کشورهای خلیج فارس آماده می شود. آمریکا مدعی است که خواهان همکاری با کشورهای اسلامی بر پایه برابری حقوقی و احترام به حق حاکمیت ملی است، ولی در عمل خواستار آن است که کشورهای اسلامی یا کاملاً تابع اوامر واشنگتن باشند یا حداقل روش نیک خواهانه در پیش گیرند، و اگر یک کشور اسلامی خط مشی مستقل اتخاذ کند کلیه وسایل زور و اقشار اقتصادی و دیپلماتیک تا مداخله نظامی را علیه آن به کار می گیرد. برای همین است که جمهوری اسلامی ایران را تحت شانتاژ و فشار بی سابقه قرار داده و ناوگان بزرگ خود را در نزدیکی سواحل آن مستقر کرده و در آوریل گذشته
عملیات تجاوزکارانه مستقیم علیه ایران انجام داده است.
رادیو لندن
واقعیت امر آن است که شوروی با نگرانی بین ایران و عراق موضع گرفته است شوروی مایل نیست روابط خود را با هیچ یک از دو کشور قطع کند. امّا ادامه جنگ نه تنها دو کشور را در معرض خطر قرار خواهد داد، بلکه بی طرفی شوروی را نیز زیر سؤال خواهد برد. شوروی یا باید تجهیزات نظامی بیشتری در اختیار عراق بگذارد و خطر قطع روابط خود را با ایران بپذیرد یا با رد تقاضای عراق، سبب لغو قرارداد دوستی 1972 گردد. بنابراین، تشویق و نگرانی شوروی از ادامه جنگ واقعی است.
رادیو کلن
گویا چندی قبل سوریه بی سر و صدا و مخفیانه به ایران اسلحه و تجهیزات نظامی تحویل داده است.این موضوع را روزنامه انگلیسی دیلی تلگراف اعلام کرد، امّا تقاضای ایران مبنی بر پشتیبانی سیاسی و مانورهای انحرافی در مرز سوریه و عراق از طرف حافظ اسد رد شده است.
آسوشیتدپرس صدام در این جنگ دنبال چه منافعی است؟ عراقی ها در جستجوی رهبری منطقه و به دست گرفتن رهبری کشورهای غیرمتعهد هستند، ولی سرنگون کردن رژیم آیت الله خمینی و تسلط بر خوزستان و شط العرب از اهداف اولیه رهبری عراق است.
رادیو عمان
روزنامه کویتی الانبا می نویسد: صلح ایران و عراق برقرار نمی شود مگر این که خمینی از سیاست توسعه جویانه خود عدول کند. تهران باید سرزمین های عربی غصب شده و سه جزیره ابوموسی و تنب بزرگ و تنب کوچک را مستردد دارد.
1-کتاب: جنگ محدود ایران و امریکا در خلیج فارس
2- کتاب: ماجرای مک فارلین
3- کتاب: تجدید رابطه آمریکا و عراق
5- کتاب: هجوم سراسری